Marcowy strych
Biegający Bibliotekarz
02-12-2024 09:49
Marcowy strych to kontynuacja powieści Październikowa pralnia. Autorką wymienionych tytułów jest Halina Grochowska. Pani Halina wiedzie szczęśliwe życie na Mazowszu, ale koniecznie trzeba wspomnieć, że jest zielonogórzanką. Do tej pory napisała trylogię: Pokłon, Poklask i Poprawiny oraz wspomnianą Październikową pralnię i Marcowy strych. Za Poprawiny została nagrodzona Lubuskim Wawrzynem Literackim.
Swoją przygodę z dorobkiem literackim zielonogórzanki zacząłem od… ostatniej książki, wydanej przez Warszawską Firmę Wydawniczą. Oczywiście przeczytam wcześniejsze dzieje bohaterów Marcowego strychu, bo historia jest nader interesująca i warta przeczytania. Teraz jednak skupmy się na ostatniej książce pani Haliny.
Okładka. Jakże banalna, a jednak niesamowicie intrygująca. Widzimy na czarnym tle, na czarno-białej fotografii niezwykłej urody młodą kobietę. Kim ona jest? Tego dowiem się wkrótce na spotkaniu autorskim w ochockiej bibliotece. Mogę jedynie mniemać, że na okładce znajduje się sama autorka. Czy się mylę?
Przejdźmy zatem do treści, która jest osnuta na fali wydarzeń, które miały miejsce 30 maja 1960 roku. Wtedy to w Zielonej Górze doszło do jednego z największych wystąpień społecznych tej dekady. Mieszkańcy Winnego Grodu, bo tak potocznie nazywa się to miasto, stanęli w obronie Domu Katolickiego, który chciały przejąć komunistyczne władze. Opór zielonogórzan został brutalnie stłumiony. Wiele lat majowe wydarzenia znad granicy polsko-niemieckiej pokryły się milczeniem….
Dzieci znane z podwórka z pierwszej części książki powoli dorastają i próbują odnaleźć się z codziennej rzeczywistości. Na kartach powieści poznajemy dalsze losy Magdaleny i Małgosi Stawarskiej, Justyny i Krzysztofa Kalety, Bożeny i Grażyny Rodarowskiej, Mariusza i Michała Konieczyńskich, Piotra oraz Kamila Wiktorowskiego. Dzięki autorce zobaczymy oczami wyobraźni ich codzienne życie, rozterki, problemy, ale też i radości, nie tylko przez pryzmat podwórka, na którym przyszło im przebywać, spędzać czas swojej dziecięcości, czy dorastania. To właśnie dzieci są bohaterami tej książki. Chociaż nie można nic nie napisać o szczepie Makusynów, czyli o hufcu i harcerzach, którzy do niego należeli. Makusyny na stałe wpisali się w historię swojego miasta z ich założycielem, druhem Zbigniewem Czarnuchem.
Zapewne wile osób pamięta czasy komunistycznej niewoli. Dzięki powieści możemy przeanalizować swoje dzieciństwo w tym czasie. Dla niektórych, tak jak dla mnie, będzie to schyłek epoki, ale lata. 80. dobrze pamiętam… Dla tych starszych o dekadę czy dwie ode mnie, czasy te nie będą obce. Warto się zagłębić w lekturę i przypomnieć sobie ten okres. A też i słownictwo. Kto pamięta takie słowo, jak: harcówka?
I jeszcze jeden cytat, który bardzo przypomniał mi moje, nieżyjące babcie:
Na słowach babci polegano bardziej niż na słowach księdza i nauczycieli
Data przeczytania: 2025-01-24
Marcowy strych” Haliny Grochowskiej to książka będąca kontynuacją „Październikowej pralni”. Pierwsza część zrobiła na mnie ogromne wrażenie, wywołując lawinę emocji i sprawiając, że o książce nie mogłam zapomnieć jeszcze długi czas po odłożeniu jej na półkę. Dlatego też tak chętnie zabrałam się do lektury drugiej części, w której ponownie mogłam spotkać mieszkańców kamienic zebranych wokół zielonogórskiego podwórka. Spotkałam tu bohaterów, których doskonale pamiętałam z poprzedniego opowiadania, czułam się więc trochę jakbym przyszła w odwiedziny do znajomych, których jakiś czas nie widziałam. Niewiele się tutaj zmieniło. Wszędzie wokół nadal panuje PRL-owska bieda, dzieci mają swój świat, dorośli walczą o przetrwanie w tych trudnych czasach. Naszym bohaterom przybyło lat, a dzieci stały się młodzieżą u progu dorosłości.
Wydarzenia opisane w „Marcowym strychu” zaczynają się w roku 1954, a kończą w 1968 mamy więc tutaj dość długi okres czasu. Dla młodych ludzi są to lata przełomowe- z dzieci ganiających po podwórku stają się młodymi dorosłymi, którzy zaczynają myśleć o wyborze zawodu, przeżywają pierwsze miłości, doświadczają pierwszych dorosłych przygód. To wszystko odbywa się na tle PRL-owskiej rzeczywistości. Już na samym początku książki możemy na przykład śledzić przebieg walk o Dom Katolicki (miało to miejsce w 1960 roku), w który chętnie zamieszali się najmłodsi bohaterowie książki. Autorka zapoznaje nas również z rozwojem ruchu harcerskiego ze szczepu Makusynów, do których działania chętnie przyłączają się niektórzy mieszkańcy podwórka. Spotykamy w książce również ponownie Grażynkę i Mariusza, których łączy prawdziwa przyjaźń pomimo tego, że ich matki wciąż toczą ze sobą wojnę między innymi o tytułowy strych, będący miejscem wspólnym wszystkich mieszkańców. Oczywiście, tak jak w poprzedniej części również tutaj nie brakuje opisów zwykłego codziennego życia, Autorka w niezwykle ciekawy sposób kreśli przed czytelnikiem obraz zwyczajnej PRL-owskiej rzeczywistości. Opowiada nam o tym, jak żyło się ludziom w tych czasach, w jaki sposób zdobywali potrzebne do życia środki, jak radzili sobie z biedą, w jaki sposób zarabiali i jak kształcili się młodzi ludzie. Jest tu obraz różnych polskich rodzin, zarówno takich które starały się żyć godnie w niełatwych czasach, jak i takich w których alkohol pozwalał przetrwać trudną rzeczywistość.
„Marcowy strych” nie wstrząsnął mną tak jak poprzednia część, w której szczególnie dotknął mnie obraz dzieci i ich trudnego, pełnego przemocy dzieciństwa. Tutaj dzieci te są już znacznie starsze, więc są również traktowane nieco inaczej. Nie oznacza to jednak, że książka nie wywołała we mnie emocji. Wręcz przeciwnie. Z ogromną przyjemnością czytałam opis czasów, które ogromnie mnie fascynują. Pani Halina Grochowska oddała w ręce czytelników książki, które nie mają jakiejś zawiłej, pełnej wymyślonych wątków fabuły. Autorka stworzyła powieści, które opisują zwyczajne życie, zwyczajnych ludzi, co okazało się zabiegiem rewelacyjnym. Takie obyczajowe opowiadanie pozwoliło mi przenieść się do lat PRLu i poczuć jak naprawdę żyło się ludziom w tamtych czasach. Czytanie obu książek było dla mnie prawdziwą podróżą w czasie, która przyniosła mi ogrom satysfakcji, ale również wiedzy na temat lat 50 i 60. Bardzo mnie te czasy interesują, emanują jakąś niesamowitą atmosferą, którą pani Halina doskonale oddała w obu swoich książkach. Jeśli lubicie czytać o tym okresie historii Polski to koniecznie zapoznajcie się z prozą pani Grochowskiej. Dla mnie przeczytanie tych książek było ogromną przyjemnością.
Autor: @adam_miks·2 minuty
2025-01-28
Proponuję w tym felietonie „Marcowy strych” Haliny Grochowskiej. Czytelnik powinien skojarzyć ten tytuł z innym, „Październikowa pralnią”. „Marcowy strych” to ciąg dalszy „Październikowej pralni”. Znajomość „Pralni” ułatwi czytanie „Strychu”.
Jak pamiętamy, rzecz dzieje się w Zielonej Górze, na jednym z podwórek tego Miasta. Bohaterami pierwszej części były dzieci komentujące niełatwą rzeczywistość lat pięćdziesiątych Polski. Dzieci dorosły, są już licealistami, przeżywają pierwsze miłości i zdumienia światem. Mają swoje zdanie na każdy temat. Niejednokrotnie są opozycją wobec rodziców. I tak powstał „Marcowy strych”.
Ze strychu więcej widać niż gdybyśmy siedzieli w pralni. W pralni ( czyli w ukryciu) stawiałeś pierwsze kroki, na strychu przygotowywało się do dorosłego życia.
Zmaganie się z dorosłością zaczniemy od miłości. Wątek Grażynki i Mariusza przypomina historię Jadzi i Witka z filmu „Sami swoi”. Dwie zwaśnione rodziny, dwoje zakochanych w sobie ludzi, próba załagodzenia sporu. Między rodzinami Grażynki i Mariusza również trwa spór. Sami nie wiedzą o co. Młodzi nie potrafią żyć bez siebie. Ten wątek trwa od początku do końca powieści. Ten zabieg Halinie Grochowskiej naprawdę się udał: miłość scala, miłość opowiada życie, pozbawia świat szarości. Ma wiele odcieni ( to widać, czuć nawet) na kartach „Marcowego strychu”. Pozbawiona może być wulgarności, lecz nie sentymentu. Pozbawia nudy.
Mówi się że Polska lat sześćdziesiątych to kraj szary, nieco brudny, oddalony od reszty świata. Na kartach „Marcowego strychu” nie widać tego aż tak jak w „Dzienniku Telewizyjnym”, propagandowym programie informacyjnym z tamtych lat. Już to że odbiorniki były ustawione na odbiór sygnału czarno-białego wiele mówił o tamtych czasach. Ale nie u Grochowskiej. Aż się tęczuje ( proszę bez niepotrzebnych skojarzeń!) w życiu dorastającej młodzieży z pewnego zielonogórskiego podwórka. Pewnie tak się dzieje dzięki „Makuszynom”, słynnemu hufcowi którego założycielem jest Zbigniew Czarnuch. Ten wątek zajmuje całą powieść, wpleciony jest w wątek miłosny.
O tym w jakim ustroju żyją, bohaterom Grochowskiej przypomina walka o parafię kościoła katolickiego. Poświęcony jest tym wydarzeniom rozdział pod tytułem „Ptasi sejm”, przypomina ten wątek historię świątyni w Nowej Hucie. Nie było łatwo wytłumaczyć władzy ludowej że Polska może i w nazwie Ludowa, to jednak katolicka.
Kto przeczytał „Październikową pralnię”, ten wie czego można się spodziewać po „Marcowym strychu”. Potoczysty język w którym Autorka opowiada historię osiedlowego podwórka zielonogórskiego. Brak „dziur” czyli miejsc spowalniających ową opowieść. Być może gdzieniegdzie ostre wyrażenie, lecz tylko w sferze dialogu. W strefie narracji elegancki, wręcz wzorcowy sposób prowadzenia opowiadania.
Można się jednak przyczepić do tego stylu wzorcowego. Jakby Autorka nie chciała wyjść poza ramy obranego kursu. Bała się dodać nowych rzeczy, akantów, drobiazgów upiększających obraz?
Pewno czepiam się, jak zwykle. Tak naprawdę robię problem, tam gdzie go nie ma. Po prostu nad „Strychem” unosi się duch powieści lat siedemdziesiątych. Duch mikroświatów, gdzie wszystko miało swoje miejsce. Rodzice mają plac, dzieci strych. Pozory zaś zostaną pozorami.
Być może słychać w tle muzykę Jerzego Matuszkiewicza – Dudusia. Taką w stylu „Czterdziestolatka”, sentymentalną a jednak mającą w sobie dużo radości.
Warto jednak zacząć lekturę od „Pralni”. Czyli należy zejść poniżej parteru. I powoli wchodzić na wyższe kondygnacje. Aby lepiej zrozumieć dom. Jego mieszkańców. Ten w Zielonej Górze, i jak ten zwany Polską.
https://www.ceneo.pl/173798996#product-specification
Język Oryginału: Marcowy strych
„Marcowy strych” to fascynująca powieść autorstwa Haliny Grochowskiej, która przenosi czytelników w czasy burzliwych lat 60. XX wieku w Polsce. Akcja książki odbywa się w zielonogórskim podwórku, gdzie młodzi bohaterowie zmagają się nie tylko z problemami dorastania, ale także ze zjawiskami społeczno-politycznymi tamtego okresu. Grochowska, znana z umiejętności tworzenia emocjonalnych i wielowymiarowych postaci, ponownie wciąga nas w wir ich życia, pozwalając odkrywać ich pasje, marzenia i obawy. Warto sięgnąć po „Marcowy strych”, aby doświadczyć opowieści, która nie tylko bawi, ale także skłania do refleksji nad historią i młodzieńczymi przeżyciami.
Autor i wydawnictwo
Halina Grochowska to uznana autorka, której dorobek literacki obejmuje znane dzieła, takie jak trylogia „Pokłon” oraz nagrodzona powieść „Poprawiny”. Jej twórczość charakteryzuje się głębią psychologiczną i umiejętnością budowania relacji między postaciami. „Marcowy strych” jest kolejną częścią cyklu, kontynuującą opowieści z „Październikowej pralni”. Publikacja została wydana przez Warszawską Firmę Wydawniczą, co zapewnia wysoką jakość edytorską i staranność w procesie wydania.
Rodzaj literacki
„Marcowy strych” to powieść, która ukazuje losy bohaterów z perspektywy ich dorastania w trudnych czasach. Forma powieści pozwala autorce na głębsze eksplorowanie relacji między postaciami oraz przedstawienie złożoności ich przeżyć. Czytelnicy mogą zanurzyć się w emocjonalnych zmaganiach młodych ludzi, co czyni tę lekturę niezwykle angażującą.
Tematyka
Książka porusza znaczące tematy związane z dorastaniem, miłością oraz wyzwaniami społecznymi. Młodzi bohaterowie stają w obliczu wydarzeń Marca 1968 roku, co stawia ich w trudnej sytuacji zarówno emocjonalnej, jak i społecznej. W tle powieści znajdują się istotne problemy, takie jak protesty i zmagania o Dom Katolicki. „Marcowy strych” ukazuje nie tylko problemy osobiste bohaterów, ale również ich interakcje z otaczającym światem, tworząc przez to interesującą mozaikę przeżyć.
Opis fabuły
Akcja „Marcowego strychu” koncentruje się na Grażynce i Mariuszu, którzy, znani z „Październikowej pralni”, muszą stawić czoła nowym wyzwaniom. Ich relacje rozwijają się w obliczu wydarzeń, które mają znaczenie dla ich przyszłości. Bohaterowie są świadkami ulicznych protestów oraz angażują się w harcerską działalność, co prowadzi do ich osobistych odkryć i emocjonalnych zawirowań. Książka ukazuje ich marzenia, plany i lęki, tworząc głęboki portret młodzieży, która pragnie odnaleźć swoją drogę w złożonym świecie dorosłych.
Dlaczego warto sięgnąć po „Marcowy strych”?
„Marcowy strych” to powieść, która wyróżnia się na tle innych książek. Oto kilka powodów, dla których warto sięgnąć po tę pozycję:
- pasjonująca fabuła, historia pełna emocji, łącząca osobiste przeżycia z kontekstem historycznym,
- głębokie postacie, bohaterowie z realnymi problemami, ich relacje rozwijają się w interesujący sposób,
- wysoka jakość wydania, staranna edycja i przemyślana oprawa graficzna,
- kontynuacja lubianej serii, dla fanów wcześniejszych książek Grochowskiej to pozycja obowiązkowa,
- refleksje ponadczasowe, tematy, które są aktualne i bliskie młodzieży z różnych pokoleń.
„Marcowy strych” to powieść, która zachwyca nie tylko swoją głębią, ale także umiejętnością ukazania emocji i zawirowań, przed którymi stają młodzi ludzie. Dzięki tej lekturze można zyskać nowe spojrzenie na historię, relacje międzyludzkie oraz wyzwania związane z dorastaniem, co czyni ją wartościową propozycją dla każdego miłośnika literatury.
Opis stworzony przy pomocy sztucznej inteligencji.
